KulturSápmi – dehálaš deaivvadanbáiki
Golbma beaivvi ledje sámi kulturbargit ja ásahusat čoahkkanan Guovdageidnui KulturSápmi doaluide. Dáiddadálus ledje máŋga saji dán jagi prográmmas.
«Mun lean oahppan ahte mun barggan Outi Pieski veahkkin, diŋgojeaddjin ja rehketdoallin. Ja de muhtomin ribahan veahá suhttat, ja dajan Outi Pieskai ahte dál son gal ferte vuoruhit iežas dáiddalaš bargguid»
Dáiddadálu stuorámus oassi dán jagi prográmmas lei KulturSámi nuppi beaivvi, go dalle muitaleigga beaivválaš jođiheaddji Dine A. Fenger Lynge ja Riddu Riđu festivála jođiheaddji Sajje Solbakk ođđa eksporta- ja agency kantuvrra ásaheami birra. Dá lea ovttasbargu mii lea álggahuvvon árat dán jagi, vaikko ságas lea leamaš máŋga jagi juo.
Maŋŋil lei panelaságastallan man ISFI direktevra Anne Lajla Utsi jođihii. Artista Katarina Barruk ja dáiddárat Joar Nango ja Outi Pieski muitaledje movt sin bargodilli lea, go ii leat sámi ásahus mii ovddasta sin. Sii leat ollu bargan olgomáilmmis, ja ledje oalle ovtta oaivilis ahte lea dárbu ásahit kantuvrra mii bargá ávkin ja veahkkin dáiddáriidda ja artistaide.
«Dalle go mun álgen bargat arkitektuvrrain, de ledje muhtumat geat imaštedje manne mun human sámi arkitektuvrra birra; Gávdno bat sierra sámi arkitektuvra?»
Dát golbma dáiddára leat ollu jagiid dovdan ahte lea dárbu juogalágan sámi ásahussii mii váldá ovddasvástádusa vuovdaleamis, diehtojuohkimis ja ruhtaáššiin.
Sis ledje maiddái muhtun jurdagat mat gusket geográfiijai ja surggiide. Earret eará jerre sii ahte nagoda go dat ođđa kantuvra joksat buohkaid?
Maŋŋil lei gehččiin vejolašvuohta searvat digitála bargobádjái. Sii vástidedje ja kommenterejedje makkár jurdagat sis leat, dasa ahte sámi dáidda ja musihkka šattašii ovtta ásahusa vuollái.
Dál joatká ásahanbargu, ja čakčat galgá dasto plánaid mielde almmuhuvvot dát ođđa sámi eksporta- ja agency kantuvra.
«Mun láven iežan bargoveaga oahpahit sámi kultuvrra birra, vai sii dihtet mainna sii leat bargame. Ja mun oainnán ahte diehtu sámiid birra ain lea váilevaš»
Lassin dán oassái, de ledje Dáiddadálus ságastallamat čájáhuskuráhtor bargguid birra, gos Elle Márjá Eira muitalii iežas vásáhusa ávvučájáhusain «Čuohtebeali dáiddár: 50 jagi - 50 dáidaga».
Elle Márjá lea máŋgii vásihan ahte go son álggaha ovtta barggu, de dávjá fállojuvvo sutnje lassi bargu. Nu lei maiddái dán háve. Filbmedettiin dokumentára dáiddára Hans Ragnar Mathisen birra, de oaččui ge fálaldaga bargat kuráthorin Dáiddadálu ovddas.
Son ii leat ovdal bargan kuráhtorin, ja muitalii ahte dát lei somás bargu man sámi nuorat áinnas berreše geahččalit, ja nu maiddái gazzat oahpu dán dáiddafágas.
Čájálmas «Guoddi» maiddái čájehuvvui gehččiide KulturSámi oktavuođas. Dáinna leat Ann-Sofie Kallok, Anthoni Hætta, Anna-Kátri Helander ja Sebastian Björkman bargan, ja dat lea dál okta dain čájáhusain mii johtigoahtá máilmmis.
Čakčat čájehuvvo čájálmas Bonavista festivalas, mii lágiduvvo Kanadas borgemánus čakčamánnui.
